اثرات امواج هارپ بر رخدادهای زلزلهای بزرگ/زمینلرزههای بزرگ نسبت به گذشته افزایش ندارند
تاریخ انتشار: ۲۳ بهمن ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۷۰۸۲۵۹۵
بعد از رخداد زلزلههای مهم همانند زلزله بم با بزرگای ۶.۲ و اخیرا زلزله خوی با بزرگای ۵.۹، ادعاهایی مبنی بر مشاهده ردپای "هارپ" و اثرات آن بر تحریک گسلها و ایجاد زلزله مطرح میشود؛ ولی به اعتقاد محقق ژئوفیزیک دانشگاه علوم پایه زنجان، هارپ هرگز نمیتواند بر روی رخدادهای لرزهای اثری داشته باشد و برای ایجاد زمینلرزهای به بزرگای زلزله خوی نیاز به انفجار ۳۳ بمب اتمی به کار رفته در هیروشیما است.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
به گزارش ایسنا، زلزله "بم" ایران در سال ۲۰۰۲ با بزرگای ۶.۲ با تعداد تلفات ۴۰ هزار نفر، زلزله "اندونزی" در سال ۲۰۰۴ با بزرگای ۹ با تلفات ۲۱۶ هزار نفر، زلزله "کشمیر" در سال ۲۰۰۵ با بزرگای ۷.۶ با تعداد تلفات ۸۶ هزار نفر، زلزله استان سیجوان چین در سال ۲۰۰۸ با بزرگای ۸ و تعداد تلفات ۸۰ هزار نفر و بالاخره زلزله "هائیتی" در سال ۲۰۱۰ با بزرگای ۷ با تعداد تلفات ۲۳۰ هزار نفر به عنوان ۵ رخداد لرزهای مهم جهان در ۲۰ سال اخیر به شمار میروند.
در همه این رخدادها ادعایی در زمینه مشاهده ردپای هارپ در این رخدادهای لرزهای ارائه شده و این در حالی است که به اعتقاد محققان، "هارپ" یک پروژه تحقیقاتی امریکا است و هیچ اثری بر روی رخدادهای لرزهای ندارد.
به اعتقاد دکتر قدس، محقق حوزه ژئوفیزیک و دانشیار دانشگاه تحصیلات تکمیلی علوم پایه زنجان، یک زلزله با بزرگای ۷ دارای انرژی معادل هزار بمب اتمی ناکازاکی است که شهر ناکازاکی ژاپن را به تلی از خاک تبدیل کرد و در مقابل کل انرژی که هارپ به آسمان میفرستد، تنها ۳.۶ مگاوات است که در مقابل انرژی یک بمب اتم، عدد قابل مقایسهای نیست! از این رو نمیتوان با کوباندن تمام انرژی هارپ بر روی زمین، یک زلزله ایجاد کرد.
به گفته وی، ایجاد زلزله مهیبی همانند زمینلرزه هائیتی با امواج هارپ به همان اندازه بعید است که با یک انگشت بخواهیم برج میلاد را از جا بکَنیم و به جای دیگری منتقل کنیم.
وی همچنین در پاسخ به ادعای برخی افراد که معتقدند با هدایت امواج بر روی گسلها، میتوان آنها را تحریک کرد و زلزله بوجود آورد، چنین پاسخ میدهد: هارپ تنها بر روی قسمتهای پایینی لایه یونوسفر یعنی کمتر از ۱۰۰ کیلومتری اثرگذار است؛ از این رو انعکاس امواج هارپ محدود به مناطق اطراف آن است و بُرد بسیار کمتری از آنچه مدعیان هارپ میگویند، دارد.
علاوه بر آن دامنه امواج هارپ همانند هر نوع موج دیگری، با دور شدن از منبع تولید، بسیار کم میشود و از آنجایی که امواج هارپ در یک فضای سه بعدی پخش میشود، با دو برابر شدن فاصله از چشمه، دامنهشان به نیم تقلیل مییابد، به گونهای که دانشمندان نشان دادند که در فاصله ۲۰۰ کیلومتری از فرستنده، تنها ۲ وات از ۳۰ میلیون وات انرژی فرستاده شده به آسمان به سطح زمین میرسد.
هارپ و آنچه دانشمندان در هارپ انجام میدهند
عبدالرضا قدس، دانشیار ژئوفیزیک دانشکده علوم زمین دانشگاه تحصیلات تکمیلی علوم پایه زنجان در گفتوگو با ایسنا، واژه هارپ (HAARP) را مخفف ۵ واژه High Frequency Active Auroral Reserch Program یا "برنامه پژوهشی شفق قطبی فعال با فرکانس بالا" دانست و گفت: هارپ یک آزمایشی است که دانشمندان امریکایی اجرایی کردند و هر چند که اعتبارات آن از بخش نظامی تامین میشود، ولی دانشمندان این کشور در آن درگیر هستند و طی آن محققان اقدام به مطالعه دقیق نحوه انتشار امواج رادیویی در یونسفر و مگنتوسفر میکنند.
وی لایه یونسفر را لایههای پلاسمایی دانست که در بالای لایه اتمسفر قرار دارد. اتمسفر لایههای هوای بالای سرِ ما است که تا ۵۰ تا ۶۰ کیلومتری ادامه دارد و در این ارتفاع هوا به اندازهای رقیق میشود که ذرات هوا، یونیزه و باردار میشوند.
این محقق حوزه ژئوفیزیک، اضافه کرد: اگر در لایه یونوسفر طوفانی ایجاد شود، در ارتباطات رادیویی و به ویژه ارتباطات ماهوارهای، اخلال ایجاد خواهد شد؛ از این رو دانشمندان علاقهمند هستند بدانند این لایه از چه خصوصیاتی برخوردار است. برای این منظور دانشمندان در مناطقی چون آلاسکا و یا هر منطقهای در نزدیکی قطب، امواج الکترومغناطیسی را با تواتر بالا به لایه یونوسفر به منظور تحریک کردن این لایه، ارسال میکنند.
قدس، با تاکید بر اینکه تنها جایی که میتوان این مطالعات را اجرایی کرد، در قطب جنوب و شمال زمین است، یادآور شد: اجرای این مطالعات کاملا اهداف علمی دارد، هر چند که نتیجه آن برای بهبود ارتباطات مخابرات ماهوارهای کاربرد دارد و پروژه تحقیقاتی هارپ از این جهت که بتواند زلزلهای ایجاد کند، اثری ندارد.
وی در پاسخ به این سوال که چرا محققان آزمایش علمی هارپ توسط آمریکا را در مدارهای نزدیک به قطب زمین اجرایی میکنند، گفت: دلیل این امر آن است که مناطق قطبی یکی از معدود مناطقی هستند که در آنها میتوان امواج رادیویی VLF تولید شده را به راحتی وارد مگنتوسفر کرد و به مطالعه انتشار آن در مگنتوسفر پرداخت. علاوه بر آن برای اینکه بتوان انتشار امواج VLF را در مگنتوسفر مطالعه کرد، باید در نزدیکی قطبین باشیم؛ یعنی جایی که خطوط میدان مغناطیسی به زمین برخورد میکند.
فرآیند لرزش زمین
این دانشیار دانشگاه علوم پایه تحصیلات تکمیلی زنجان به بیان روند ایجاد زلزله بر روی زمین پرداخت و با تاکید بر اینکه زلزله یک رخداد طبیعی است، در این باره توضیح داد: زلزله در مناطقی که صفحات به هم برخورد میکنند، رخ میدهد، به همین دلیل است که در مرکز عربستان و یا مسکو هیچگاه زلزلهای رخ نخواهد داد.
این محقق حوزه ژئوفیزیک ادامه داد: ایجاد زلزلههای مصنوعی، از طریق انفجار امکانپذیر است و برای ایجاد زلزلهای به بزرگای زمینلرزه "خوی"، نیاز به ایجاد انفجارات اتمی است.
به گفته وی، ایجاد زمینلرزهای به بزرگای زلزله خوی نیازمند انفجار ۳۳ بمب اتمی است که در هیروشیما به کار برده شد و حتی اگر این انفجار با استفاده از بمب اتمی رخ دهد، زلزلهشناسان به راحتی قادر به شناسایی این زلزله با منشا غیر طبیعی و انفجار خواهند شد.
قدس، با اشاره به برخی از ادعاها در خصوص رخدادهای لرزهای در کشور به دلیل انفجار با تاکید بر اینکه لرزههای ناشی از انفجار از لرزههای ناشی از زمینلرزه طبیعی از طریق امواج تولیدشده، قابل شناسایی هستند، اظهار کرد: نوع فرکانسهای ناشی از انفجار با نوع فرکانسهای ناشی از زمینلرزه متفاوت است.
این محقق دانشگاه تحصیلات تکمیلی زنجان در خصوص ارتباط زلزله با مطالعات پروژه هارپ، گفت: در صورتی که زمینلرزهای ناشی از هارپ باشد، لازم است تا امواج الکترومغناطیسی آن تا عمق ۱۰ تا ۱۵ کیلومتری (عمق زمینلرزههای ایران) برسد، ولی باید متوجه باشیم که امواج الکترومغناطیسی مانند امواج موبایل، هر چه از سطح زمین به زیر کشیده شود، ضعیف میشود و امواج هارپ هرگز به ۱۰ تا ۱۵ کیلومتری زیر زمین نخواهد رسید، ضمن آنکه امواج الکترومغناطیس هارپ دارای دامنه زیادی نیست و به هیچ عنوان امواج هارپ قادر به ایجاد زلزله نخواهد بود.
طبیعی بودن رخدادهای لرزهای در ایران و ترکیه
وی دو کشور ایران و ترکیه را با ریسک لرزهزایی بالا توصیف کرد و با بیان اینکه اگر در این دو کشور زلزلهای رخ ندهد، عجیب خواهد بود، یادآور شد: در ایران گسلهای لرزهزای زیادی کشیده شده است که از آن جمله میتوان به گسل "تبریز"، "شمال زنجان"، "مشا" در تهران، "درونه" و یا گسل "گوک" در بم اشاره کرد که دائما مسبب زلزلههای مختلف هستند.
وی رخدادهای لرزهای را همانند رخدادهای سیل دانست که هر از گاهی رودخانهها شاهد آن هستند و گفت: زمین در ایران به دلیل آنکه صفحه عربی در حال حرکت به سمت شمال است و در بالای ایران نیز صفحه دیگری وجود دارد که حرکتی ندارد، در حال فشرده شدن است. این حرکت فشردگی هر چند که به آرامی صورت میگیرد، ولی تجمع استرسهای وارد شده، از طریق گسلها رها میشوند و ما این رها شدن انرژی را در قالب زلزله میبینیم.
قدس با اشاره به برخی از گفتهها درباره اینکه از زمان اجرای هارپ، تعداد زلزلههای ایجاد شده، بیشتر شده است، گفت: واقعیت آن است که تعداد زلزلههای بزرگ که اخیرا به ثبت رسیده، با تعداد رخداد زمینلرزههایی که در حدود ۱۰۰ سال قبل به ثبت رسیده است، تغییر ندارد و اینکه هم اکنون ما احساس میکنیم که تعداد این رخدادها زیاد است، به دلیل آن است که توجه جوامع به این رخداد طبیعی بیشتر شده؛ چون رسانههای اجتماعی، اخبار این رخدادها را گزارش میکنند،ضمن آنکه تعداد دستگاههای لرزه نگاری کنونی نصب شده افزایش یافته است.
وی تاکید کرد: دادههای ما نشان می دهد که رخداد زلزلههای بزرگ بیشتر نشده است.
ارتباط زلزلههای بزرگ با یکدیگر
دانشیار ژئوفیزیک دانشکده علوم زمین دانشگاه تحصیلات تکمیلی علوم پایه زنجان، همچنین در خصوص ارتباط زلزلههای خوی و ترکیه، گفت: طبیعی است که یک زلزله زمانی که رخ میدهد، اطراف خود را بلرزاند و همچنین این امکان وجود دارد که در زلزلههای بزرگ، بعد از رخداد اصلی، زلزله دومی با همان بزرگا بر روی گسل دیگری که در نزدیگی گسل اول است، رخ دهد که نمونه آن زلزله اهر است که یک زلزله با بزرگای ۶.۴ رخ داد و بعد از آن زلزله دیگری با بزرگای ۶.۲ به ثبت رسید و همانند زلزله ترکیه، یک زلزله دوقلو رخ داد.
قدس، ادامه داد: زلزله خوی اگر بخواهد زمینلرزه دیگری در گسل دیگری را تحریک کند، دور از ذهن است؛ چرا که بزرگای زلزله خوی در حدی نبوده که بتواند در ایجاد زلزلهای در فواصل دور، اثرگذار باشد.
وی اضافه کرد: در این زمینه نیز ادعاهایی مطرح شده که اگر زلزلهای با بزرگای ۸ رخ دهد، میتواند در فواصل دور زلزله دیگری را ایجاد کند که این گفته نیز به اثبات نرسیده است. برخیها گفتهاند که زلزله ترکیه میتواند بر روی گسل تبریز اثرگذار باشد.
این محقق حوزه ژئوفیزیک، افزود: سابقه گسل تبریز نشان میدهد که این گسل در دو قرن پیش دو بار حرکت شدیدی داشته، به گونهای که منجر به تخریب این شهر شده است و ایجاد این زلزله بر اساس دوره بازگشت این رخدادهای بزرگ است و از آخرین زلزله بزرگ تبریز تنها ۲۰۰ سال گذشته و زمین، فرصت تجمع آن انرژی را نداشته است تا بتواند زلزله بزرگی را ایجاد کند.
وی با بیان اینکه مهمترین موضوع در مواجهه با زلزله آن است که گسلهای موجود در کشور شناسایی شوند، خاطر نشان کرد: این امر تاکنون انجام شده است، ولی نیازمند ساخت سازههای مناسب هستیم. جای تاسف برای ترکیه هست که با وجود آنکه دانش زلزلهشناسی آنها بالا است، سازههای ساخته شده، در زلزله اخیر ریزش داشته است و نشان از بد اجرا شدن سازهها است.
قدس، اضافه کرد: در زلزله کرمانشاه، کلیه ساختمانهای مسکن مهر آسیب دیدند، ولی فرو نریختند و اسکلت بنا آسیب ندید، اما سازههای بتنی در ترکیه، از پایه شکسته شدند.
انتهای پیام
منبع: ایسنا
کلیدواژه: هارپ زمین لرزه دانشگاه تحصیلات تکمیلی زنجان زلزله خوی زلزله ترکیه دانشجويان علوم پزشكي وام دانشجويي 22 بهمن موشك دانشگاه آزاد اسلامي معاونت علمي و فناوري رياست جمهوري ناسا دانش بنیان وام دانشجويي دانشجويان علوم پزشكي 22 بهمن دانشگاه آزاد اسلامي دانشگاه تحصیلات تکمیلی رخدادهای لرزه ای علوم پایه زنجان زلزله های بزرگ ایجاد زلزله تعداد تلفات بزرگای ۶ امواج هارپ داد زلزله زلزله خوی زلزله ای هزار نفر بمب اتمی یک زلزله سازه ها بر روی گسل ها
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت www.isna.ir دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایسنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۷۰۸۲۵۹۵ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
افزایش ۳.۶ برابری سرانه بودجه شهرداری استان
به گزارش خبرگزاری صدا و سیمای زنجان؛ استاندار زنجان گفت: نهاد شورا اصلیترین و ابتداییترین ساختار مردم سالاری دینی است و اگر قرار باشد کشورمان در تحزب رشدی داشته باشد به این نقطه باز میگردد.
وی با بیان اینکه امیدواریهای زیادی در شوراها ایجاد شده است افزود: از زمان شکل گیری شوراها در کشور سالها گذشته است و این نهادها اکنون به بلوغ رسیده اند، عملکرد و رفتارها نیز نسبت به قبل بهتر شده است.
افشارچی بابیان اینکه در ۲ و نیم سال گذشته کارهای متعددی در حوزه شوراهای شهری و روستایی استان انجام گرفته است، ادامه داد: در این راستا سال گذشته ۱۷ هزار میلیارد ریال پرداختی انجام گرفت که پیش بینی می شود این رقم در سالهای آینده به بیش از ۲۰ هزار میلیارد ریال خواهد رسید.
وی با تأکید بر اینکه تمرکز بر ارزش افزوده تولید و ثروت توسط شهرداری و دهیاریها مد نظر باشد، افزود: انتظار بر این است مبنایی برای ایجاد ثروت در دراز مدت مورد توجه قرار گیرد.
استاندار زنجان با اشاره به شعار سال گفت: وضعیت دهیاریها نسبت به سالهای گذشته بهبود یافته و عملیات عمرانی نیز شتاب بیشتری گرفته است.
افشارچی با بیان اینکه ایجاد کارگاههای اقتصادی موضوع مهمی است گفت: این استان به سمت نظام خوشه روستاها حرکت میکند و برنامههایی را در این خصوص مورد توجه قرار داده که همراهی دستگاهها در تحقق آن لازم است.
وی با تأکید بر اینکه روستاهای استان باید بیشتر مولد باشند ادامه داد: استان به موضوع مشکلات واقف است و مسئله بهره روری آب در روستاها امری مهم محسوب میشود.
استاندار زنجان به لزوم بهره گیری از تکنولوژیهای روز اشاره کرد و گفت: انتظار بر این است که شهرداریها در این خصوص پیشگام باشند و تحولاتی را ایجاد کنند.
افشارچی با بیان اینکه دسترسی مردم به اینترنت پر سرعت در شهرهای ابهر، خرمدره، قیدار و زنجان در حال انجام است افزود: برنامهریزیها باید ناظر بر آینده باشد و در این میان هوش مصنوعی اولویت اول در سطح جهانی است.